Gospodarowanie wodą w rolnictwie w zmieniającym się klimacie. Perspektywa przejścia na rolnictwo nawadniane a sprawiedliwe i zrównoważone korzystanie z wód w świetle rozwiązań hiszpańskich i postępu w informatyce

Abstract

Artykuł stanowi przyczynek do dyskusji nad konieczną reformą systemową w dziedzinie gospodarki wodnej na obszarach wiejskich. Symulacje scenariuszy zmian klimatu w zakresie kształtowania się bilansu hydrologicznego wskazują na dużeryzyko częstych okresów deficytów opadów w przyszłości. Deficyty te mogą być na tyle duże, że polskie rolnictwo będzie zmuszone do przechodzenia na rolnictwo nawadniane. Należy się liczyć z gwałtownym wzrostem poboru wody nacele rolnicze, na co obecny system przydzielania pozwoleńwodnoprawnych nie jest przygotowany. Niezbędna jest reforma obejmująca planowanie przestrzenne, opodatkowanie gruntów, organizację utrzymania sieci melioracyjnych, retencjonowanie wody w krajobrazie i w glebie, optymalizację praktyk nawodnieniowych, ponowne wykorzystanie wodyi zbieranie deszczówki. Część z tych praktyk została uwzględnionaw Programie „Stop Suszy”, jednak wciąż brak systemowego rozwiązania zapewniającego zarówno sprawiedliwą dystrybucję i podział wód, jak i odnawialność zasobów.W artykule przeanalizowano zalety i wady hiszpańskiego modeludystrybucji wody do nawodnień, opartego o Wspólnoty Nawodnieniowe, działającego od 1200 lat. Wskazano równieżmożliwe rozwiązania automatyzacji, monitoringu i kontroli poboru wody i wielkości jej zasobów w świetle obecnych technologii informatycznych i trendów ich rozwoju.