Kompleksowe urządzanie obszarów wiejskich jako szansa dla rozwoju wsi

Abstrakt

Dotychczas w Polsce proces gospodarowania przestrzenią wiejską dokonywany jest w wersji realizacji poszczególnych elementów odrębnie; oddzielnie dokonywane jest scalanie gruntów, zalesianie gruntów porolnych, melioracje wodne z budową lokalnych zbiorników wodnych, zadania ochrony środowiska, odnowy wsi i inne. W krajach tzw. „starej Unii” zadania te realizowane są od wielu lat łącznie, jako kompleksowe urządzanie obszarów wiejskich. W opracowaniu wykorzystano wyniki wieloletnich badań prowadzonych w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Puławach i na Uniwersytecie Rolniczym (UR) w Krakowie oraz doświadczenia autorów nabyte w trakcie wieloletniej współpracy międzynarodowej i krajowej z administracją rządową i samorządową, w zakresie urządzania obszarów wiejskich, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki scalania gruntów. Wyniki przeprowadzonych badań i uzyskane doświadczenia dowodzą, że w procesie klasycznych scaleń następuje poprawa rozłogów, natomiast nie dochodzi do zmiany sposobu wykorzystania przestrzeni. Konieczne jest wprowadzenie do praktyki biur geodezji i terenów rolnych szerokich postępowań dla tzw. kompleksowego urządzania obszarów wiejskich, zamiast scalania gruntów, które obejmowałoby działania umożliwiające zrównoważony rozwój przestrzenny i strukturalny gmin wiejskich oraz rozwiązanie występujących lokalnie problemów. Ustawa o scalaniu i wymianie gruntów powinna być w trybie pilnym zastąpiona ustawą o kompleksowym scalaniu gruntów, której mechanizm będzie kreował rozwój obszarów wiejskich do 2020 roku, a od 2021 roku ustawą o urządzaniu obszarów wiejskich.