Zróżnicowanie reakcji odpornościowej wybranych odmian tytoniu (Nicotiana tabacum) w zależności od użytego izolatu wirusa Y ziemniaka (PVY)

Abstrakt

Wirus Y ziemniaka (Potato virus Y, PVY) powo­duje brunatną nekrozę nerwów liści tytoniu. W obrębie gatun­ku Nicotiana tabacum odporność na PVY warunkowana jest pojedynczym recesywnym genem va powstałym w wyniku delecji w genie podatności Va. Odporność tę posiada wiele od­mian uprawnych tytoniu, jednak może być ona przełamywana przez zjadliwe izolaty PVY, dlatego konieczne jest poszuki­wanie nowych źródeł odporności lub łączenie czynników od­porności już poznanych. Celem pracy była identyfikacja od­mian mających odporność typu va oraz ocena jej skuteczności wobec czterech izolatów PVY, a także poszukiwanie nowych czynników odporności. Przebadano odporność 25 odmian tytoniu poprzez wykonanie testów biologicznych metodą inokulacji izolatami PVY w warunkach szklarniowych oraz zastosowanie testu DAS-ELISA w celu potwierdzenia obec­ności wirusa w inokulowanych roślinach. Identyfikację genu va prowadzono metodą PCR poprzez amplifikację dwóch markerów genu podatności Va. W odmianach posiadających gen odporności va nie dochodziło do amplifikacji produktów. Najwyższą odpornością charakteryzowała się odmiana VAM, która nie została porażona słabszymi izolatami, chociaż izo­laty silne spowodowały nekrozę nerwów. Niższą odpornością cechowało się 6 odmian, które nie wykazały objawów choro­bowych po zastosowaniu izolatu słabego. Pozostałe odmiany posiadające czynnik typu va zostały porażone przez wszystkie izolaty. Kolejnych pięć odmian, posiadających gen podatności Va, wykazało objawy tolerancji na zakażenie użytymi izolata­mi PVY. Odmiana Węgierski Ogrodowy, pomimo obecności genu podatności (Va), nie została porażona przez izolat słaby.